İzmit,
Kocaeli'nin merkez
ilçesi.
Marmara Bölgesi'nin
Çatalca - Kocaeli Bölümü'nde yer almaktadır. Nüfusu
2010 itibariyle 294.875 kişidir.
[1]
İzmit ve civarında tarih öncesi çağlardan yaklaşık olarak
M.Ö. 3000'den itibaren insanların yaşadığı, yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. İzmit'e ait ilk deliller ise
M.Ö. 12. yüzyıl'a dayanmaktadır. O tarihlerde
Frigler bölgeyi korumuş, ardından
Yunanistan'ın
Magara kentinden yola çıkan göçmen bir grup, günümüzde
Başiskele'nin yer aldığı bölgeye
Astakoz adını verip, bu bölgeye yerleşmişlerdir.
Trakya kralı
Lysimakhos'un Astakoz'u tahrip ettirmesi sonucu, bugünkü
İzmit'in bulunduğu bölgeye
Nicomedia adında yeni bir şehir kurulmuştur. Nicomedia şehri,
M.Ö. 91 ve
M.Ö. 94 yılları arası
Romalılar'a bağışlanmış, İmparator
Diocletianus,
284 yılında Nicomedia şehrini başkent yapmıştır. Nicomedia, o dönemde,
Roma,
Antakya ve
İskenderiye'den sonra dünyanın en büyük 4. şehri olmuştur. Nicomedia,
Selçuklular tarafından
11. yüzyıl'ın son çeyreğinde zapt edilmiş,
I. Haçlı Seferi sırasında geri alınmış, bir süre
Latinler'in işgalinde kaldıktan sonra yeniden Selçuklular'ın eline geçmiştir.
O dönemin
Hendek ve
Adapazarı yörelerinin valisi
Akça Koca,
Orhan Gazi zamanında kendi fethetmiş, bunun sonucunda şehir
Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir.En çok kabul gören görüş kentin adı Nikomedianın önce İznikomed- İznikmid ve daha sonra İzmid şeklinde değişmesi ile bugünkü adını aldğıdır. Osmanlı’nın eline geçtiği dönemde kent, Yunanca “toplanma” anlamına gelen Smiti adını taşıyordu. Bu adın, batıdan doğuya giden kervanların toplanma bölgesi olması nedeniyle verildiği tahmin ediliyor. Kent Osmanlı’nın eline geçtiği zaman Smiti zamanla İzmit'e dönüştü. Yine ilk olarak aynı dönemlerde Simiti’de üretildiği için, yuvarlak formlu yiyecek
simit de adını bu kentten almıştır.İzmitin fetih tarihi genel olarak 1337 kabul edilir.Anonim Osmanlı tarihlerinde fetih anlatılır.Fetihten sonra Orhan Gazinin oğlu Süleyman Paşa tarafından vakıflar kurulmuştur. İzmitin sembolü Orhan -kaynaklarda geçen adı ile Süleyman Paşa camii de bu dönemde tesis edilmiştir.İzmitin tepesinde ve kale içinde yer alan caminin yanında medrese,zaviye ve hamam da bulunuyordu.İmaret,Fevziye ve Yenicuma camileri sonradan yapılmış ve şehir deniz kıyısına doğru gelişmiştir.
İzmit,
1888 yılına kadar
İstanbul'a bağlı kalmış, bu tarihten sonra ayrı bir kent olmuştur.
Kurtuluş Savaşı öncesi
İngiliz ve
Yunan işgali altında olan şehir,
28 Haziran 1921 tarihinde Türk topraklarına katılmıştır.
[2]
Birçok zaman
deprem felaketine uğrayan şehir,
Bizans imparatoru
Justinianus zamanında onarılmıştır.
[3]
İzmit;
Asya ve
Avrupa'yı birbine bağlayan
Marmara Denizi'nin ve
Marmara Bölgesinin doğusunda yer alan bir şehirdir. Kuzeyde
Karadeniz, doğuda
Sakarya, güneyde
Bursa, batıda
Yalova ve
İstanbul illeri yer almaktadır. 2009 nüfus sayımına göre 1.522.926 kişi, km²'ye düşen nüfus sayısı 398 kişidir. Kara, demir, deniz ve hava yolu ulaşımları ile
Türkiye'nin en önemli geçiş noktalarından biridir.
[2] İzmit'in doğusundan geçen 30° doğu boylamı
Türkiye saati (
UTC+2) için esas kabul edilir.
Kendi adını taşıyan körfezin doğu yanında yer alan ve
Kocaeli ilinin
merkez ilçesi olan İzmit, bir kıyı kentidir.
Jeolojik ve
coğrafi yapi açisindan 40°-41° kuzey paralelleri ile 29°-31° doğu meridyenleri arasinda bulunmakta, güneyde
İzmit Körfezi, kuzeyde ise dik yamaçlarla
Karadeniz'e uzanmaktadır. Arazi yapisinin dik yamaçlara sahip olmasi nedeniyle, %5 egime sahip olup, düzlükler az yer tutmaktadir. Kentin yerleşmiş olduğu alan ise geniş düzlüklerden mahrum, dar ve kıyıya paralel uzanan bir banttır.
Topografya koşulları, kenti birbirine benzemeyen iki büyük kısma ayırmaktadır. Birinci kısım, meyilli yamaçlar üzerinde dar ve yokuşlu sokakların bulunduğu ve genellikle eski mahallelerin yer aldığı kesim; ikinci kısım ise, düzlük alana yayılmış büyük binalarin bulunduğu, kara ve demiryolunun içinden geçtiği, aktif iş merkezlerinin yer aldığı alanlardır. Diğer bir önemli konu ise, kentin
1. derece deprem bölgesi olmasıdır. Tüm bu
jeolojik ve
topografik özellikler, yağışlarla birlikte heyelan riskini arttırma özelliğine sahiptir.
Yüzey Şekilleri [değiştir]
İzmit topraklarının
İzmit Körfezi kuzeyindeki büyük bölümü, güneyden kuzeye doğru eğimli ve az engebeli bir
yayladır. Bu yayla, Karadeniz´e doğru akan suların
vadileriyle yarılmış, yer yer tepelerle kabaran bir görünüm almıştır. Bu yaylanın yüksek kesimi güneyde
İzmit Körfezi dolaylarındır. Burada
Çenedağı 645 metreye ulaşır. İzmit´in kuzeyinde hiçbir tepenin denizden yüksekliği, 350 metreyi aşmaz.
İzmit Ovası ve
Sapanca Gölü çukur alanlardır. Kocaeli ilinin İzmit Körfezi güneyinde kalan kesimi dağlıktır. Burada Samanlı Dağları, Sapanca Gölü İzmit Körfezi üzerinde yer yer dar yalı şeritleri bırakarak birden yükselir. Bu kesimde
Samanlı Dağlarının en yüksek noktası
Kartepe'dir (1602 m).
Karlar altında İzmit'ten bir bölüm
Şehir merkezinden geçen yol
Kocaeli, büyük bir metropoldür. Kocaeli ilinin merkezi olan İzmit'in nüfusu 2010 sayımına göre 294.875'tir.
İzmit ilçesinde kullanılan Türk şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın
Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (
Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre
Körfez kıyılarıyla Karadeniz kıyısında ılıman, dağlık kesimlerde daha sert bir iklim hüküm sürer. Kocaeli ikliminin, Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş oluşturduğu söylenebilir. İzmit'te yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı, zaman zaman karlı ve soğuk geçer. Genelde Kocaeli ilinin özelde ise İzmit'in Karadenize bakan kıyıları ile İzmit Körfezine bakan kıyılarının iklimi arasında bazı farklılıklar göze çarpar. Yazın Körfez kıyılarında bunaltıcı sıcaklar yaşanırken Karadeniz kıyıları daha serindir. İzmit'te ölçülen en yüksek hava sıcaklığı 41,6 °C derece (11 Ağustos 1970), en düşük hava sıcaklığı -8,7 °C derece (4 Şubat 1960), yıllık ortalama sıcaklık ise 14,8 °C derecedir (Kaynak : Kocaeli Valiliği " Kocaeli 2001") İzmit'te yıllık ortalama yağış miktarı 784,6 mm'dir.
İzmit Yelken Kulübü'nün çalışması
İstanbul ile komşu olan
Kocaeli’nin şehir merkezi İzmit'in İstanbul’a olan uzaklığı, 85 kilometredir.
Ankara'ya
TEM otoyolu ile bağlıdır.
İstanbul Atatürk Havalimanı'na olan uzaklığı ise 120 kilometredir.
İzmit Körfezi’nin civarına yerleşmiş olan İzmit, hem
Karadeniz’e hem de
Marmara’ya yani iki denize açılımı olan bir şehirdir.
Deniz ulaşımı açısından ülkenin en yoğun merkezlerinden biridir. Şehrin kıyısında bulunan iki büyük
liman (
Derince ve
Yarımca) yanı sıra 34 özel iskele ile deniz ulaşımı yapılmaktadır. Şehir, ülkenin demiryolu ve karayolu bağlantıları açısından önemli yerlerden biridir.
Ortadoğu ve
Asya,
karayolu ve
demiryolu bağlantıları da bu şehirden geçer.
İzmit, ülke imalat
sanayinde en gelişmiş 1.inci şehirdir. Birçok büyük firmanın fabrikaları, bu şehirde bulunmaktadır. İzmit ekonomisinin tamamına yakını sanayiye dayalıdır.
İstanbul gibi büyük bir ticaret merkezine yakın bir konumda olup,
transit karayolu taşımacılığına imkân vermektedir. 5 devlet limanı, 43 özel iskele ile
deniz yolu taşımacılığında önemli bir yere sahiptir.
İzmit´e ayrı bir ekonomik potansiyel kazandıran
Seka Kağıt Fabrikası da oldukça eskidir (1934). Bu fabrika ile önce
dokuma ve
orman ürünleri etrafında oluşan
endüstri kompleksi daha sonra
Petrol Ofisi (1941),
Tüpraş (1960) ve
Petkim (1965)´in kurulmasıyla
petrol ürünleri etrafında gelişmiş; son yıllarda da
organik kimya,
metal,
gıda,
ilaç,
gübre,
boya ve
tersane endüstrilerine yönelerek çok çeşitlilik kazanmıştır.
İzmit, birçok karayolunun kesiştiği noktada bulunur. Ayrıca deniz trafiği çok fazladır.
Kardeş şehirler [değiştir]