Dünyanın En Tehlikeli Volkanları

10.Galunggung, Endonezya

17000’den fazla sayıda adası bulunan Endonezya’daki muhteşem sahiller, bu ülkeyi bir tatil cenneti haline getirdi. Ancak Endonezya sadece turizmiyle değil, öfkeli volkanlarıyla da ünlü. Asya’nın doğu kıyılarını, Orta ve Güney Amerika’nın batı kıyılarını ve birçok adayı içine alan Pasifik Ateş Çemberi’nin bir parçası olan Endonezya, dünya üzerinde en fazla volkan dağına sahip ülkedir. Java Adası’nda bulunan Galungung Dağı’nda kaydedilen ilk patlama 1822’de gerçekleşti. Patlama sonucunda gerçekleşen toprak kaymasında 4000 kişi öldü. 1982’de ard arda gerçekleşen patlamalar nedeniyle yerel bölge yönetimi adayı boşaltmak durumunda kalmıştı. Neyse ki bu patlamalar büyüklüklerine rağmen sadece 68 kişinin ölümüne sebep oldu. Ancak 22 köy ve 579 kilometre karelik tarım alanı zarar gördü.

Gezginlere Not: Galunggung Dağı Tasikmalaya şehrinden iki saatlik bir yürüyüş mesafesi uzakta. Eğer Batı Java’nın başkenti Bandung’dan gidecekseniz bu süre üç saate çıkar.

9.Santa Maria, Guatemala

Bu volkan dağı Guatemala’nın batı bölgesinde, Sierra Madre Dağları sırasında yer alır ve Gagxanul adıyla bilinir. 1902 yılının 24 Ekim günü patlamadan önce 500 yıl kadar susan bu dağ, patladığı zaman bu uzun sürenin intikamını almış gibidir. Volkanik Patlama Endeksi’nde “büyük” olarak tanımlanan bu patlama 193000 kilometre karelik kırsal alana zarar verdi ve 5000 kişinin ölümüne sebep oldu. Patlamadan sonraki haftalarda sıtma nedeniyle ölümler devam etti. Santa Maria hala aktif ve yüksek derecede tehlikeli bir volkan. Öyle ki, dünyanın en tehlikeli volkanları listesinde yer alabildi.

Gezginlere Not: Bölgedeki, Xela olarak da bilinen Quetzaltenango bölgesinin yakınlarına her hafta Pazar kuruluyor. Bölgenin hem sanatında, hem mimarisinde volkanik taşların kullanılması dikkatleri çekiyor.

8.Kelut, Endonezya

Bazı volkanlar müthiş bir şekilde patlamadan önce uzun süre sessiz sessiz durur. Ancak Java’nın doğusundaki Kelut için bu geçerli değil. Son bin yılda 300’dan fazla patlama gerçekleşti.Kelut en fazla hasara 1919’daki patlamasıyla yol açtı. Bu patlamada erimiş kayalar ve lavlar 100’den fazla köye zarar verdi. 1990’da büyük volkanik kayaların parçalanarak yuvarlanmasıyla yine can kaybı meydana geldi. 2007 yılının Ekim ayında 30000 kişi tahliye edilmiş, bölgeye 12 kilometre kadar mesafedeki yerleşimleri bile küllere boğan patlamaysa iki hafta sonra yaşanmıştı.

Gezginlere Not: Java, özellikle doğu sahilindeki Bali’yi ziyaret eden turistlerin uğradığı, çok bilinen bir tatil yeri. Kelut Dağı’nın eteklerinde 350000 kişi hayatını sürdürüyor.

7.Unzen, Japonya

Unzen Dağı patlamasıyla değil ama, patlamasının neden olduğu tsunamiyle birçok can aldı. 1792’de dağın volkan bacalarından biri çöktü ve ortaya çıkan büyük dalgalar Japonya’nın güney kıyısında birçok cana mal oldu. Kyuşu Adası’daki Şimabara bölgesinin yakınlarında bulunan volkan, hala aktif. 1991’de sıcak gaz ve kayalardan oluşan ve saatte 724 kilometrelik bir hızla ilerleyen 5 kilometrelik bir volkanik akıntı, bilim adamları ve gazetecilerden oluşan 43 kişinin ölmesine sebep oldu. Unzen Dağı da en tehlikeli volkanlar listesinde yer almaktadır.

Gezginlere Not: 1957’de açılmış olan Unzen Teleferiği Unzen Dağı’nın Myoken Zirvesine tırmanıyor. Bu çevre özellikle, pembe açelyaların açtığı Harizan ayında birçok turistin ilgi odağı oluyor.

6.Vesuvius, İtalya

M.S. 79 yılında patlamasıyla hem Pompeii’yi hem de kardeşi Herculaneum şehrini yerle bir eden Vesuvius Dağı tahmini olarak 10000 Romalıyı 18 metre kalınlığında bir kül ve ponza yığınına gömmüştü. 1631’de, İtalya’nın anakarasındaki tek volkan olan Vesuvius 6000 kişinin daha ölümüne sebep oldu. 1906’da gerçekleşen bir patlamada 100 kişi daha öldü. Günümüze en yakın tarihteki patlamasıysa 1944’te gerçekleşti, birkaç köyde hasara yol açtı. Vesuvius hala aktif ve gölgesinde yaşayan üç milyon insanla, Avrupa’nın en tehlikeli volkanı olarak düşünülüyor.

Gezginlere not: Vesuvius Dağı’nın çevresi 1995’ten beri bir milli park. Volkanın kraterine kadar yürüyüş yapabileceğiniz patikalar var. Pompeii Şehri’nin kalıntılarını UNESCO Dünya Kültür Mirası’na dahil etti. Bu kalıntıları her yıl 2 milyon turist ziyaret ediyor.

5.Laki, İzlanda

1783’ün yazında gerçekleşen bir patlama, yaz aylarının kara bulutlar içinde geçmesine neden olmuştu. Volkan İzlanda’nın sığırlarının ve diğer çiftlik hayvanlarının üçte birinin telef olmasına, bunun ardından gerçekleşen kıtlık da 10000 İzlandalının yani İzlanda nüfusunun 1/5’inin ölümüne sebep olmuştu.

Gezginlere not:

Bütün bunları gerçekleştiği yer Lakagigar ya da Laki’nin Kraterleri adıyla biliniyor. Kirkjubæjarklaustur adındaki küçük kasabanın yakınlarında, Skaftafell Milli Parkı’nda yer alıyor.

4.Nevada del Ruiz, Kolombiya

Bir volkanın öldürücü olabilmesi için bütün dünyayı sarsacak kadar güçlü olmasına gerek yok. 1985’te, bu yanardağda diğer bahsettiğimiz patlamalara göre daha küçük çaplı bir patlama meydana geldi. Ancak o kadar fazla volkanik madde fışkırdı ki, çevredeki kırsal alan adeta sıvı bir betonla süpürülüp kaplandı. Kolombiya’nin Andean bölgesindeki Armero kasabasında saatte 64 kilometre hızla ilerleyen volkanik akıntı her yeri kapladı. Nüfusun ¾’ü yani yaklaşık olarak 23000 insan bu olayın sonucunda hayatını kaybetti. Aslında, yerel yönetim patlama tehlikesinden haberdardı; ancak asıl alarmdan önce yapılan yanlış alarmlar sebebiyle kasaba boşaltılamamıştı.

Gezginlere not: Kasabanın küller ve çamur altında kalmış olan kalıntılarının üzerinde artık anıtlar var. Armando Armero Derneği bu kasabanın kütür mirasını korumak için çalışıyor. 

3.Pelee, Martinique

Sönmüş volkanlar, sanıldığının aksine tehlikesiz değildir. Karayipler’de bulunan Martinique bölgesinin sakinleri bunu kendileri acı bir şekilde tecrübe ettiler. Martinique halkı tarafından “Ateş Dağı” olarak bilinmesine rağmen, Pelee Dağı volkanik bir hareket göstermiyordu. Ancak bu durum 25 Nisan 1902’de dağın derinliklerinden gelen ilk gümbürtülerin duyulmasıyla değişti. İki hafta sonra, volkan patladı ve Saint Pierre şehrini tamamen yıkarak 30000 can aldı. Felaketten tek kurtulan, havasız bir hapishane hücresinde cezasını çekmekte olan bir işçiydi.

Gezginlere not: Bütün bunlara rağmen Martinique çok sevilip turist akınına uğrayan bir tatil yeri. Pelee’yse dünyanın en tehlikeli tabakalı volkanlarından biri, sessiz bir tehdit.

2.Krakatau, Endonezya

Krakatau Dağı 1883’te patlayarak bacasını havaya uçurduğunda, adanın 2/3’üne zarar verdi. Patlamanın gücü Hiroshima’da atom bombasının patlamasından tahmini olarak 13000 kat daha güçlüydü. Patlama o kadar gürültülüydü ki Avustralya’da Perth’te bile duyuldu. Japonya’daki Unzen Dağı gibi, bu dağ da patlamayla öldürmedi. Ancak patlamayı takip eden tsunami, 165 köyün ve kasabanın sular altında kalmasına, resmi olarak kaydedilen 36417 kişinin ölümüne sebep oldu. O zamandan beri, patlamalar aynı bölgede bir ada oluşturdu. Bölge halkı bu adaya Anak Kratau, yani “Kratau’nun Oğlu” diyorlar.

Gezginlere Not: 1992’de Krakatau Adaları Doğa Koruma Alanı UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası alanı seçildi. Soyu tükenme tehlikesinde olan Java gergedanlarının yaşadığı iki bölgeden biri.

1.Tambora, Endonezya

Endonezya’nın Sumbawa Adası’ndaki Tambora Yanardağı’nda 1815’te gerçekleşen patlama dünya tarihinde kaydedilen en kötü patlamaydı. 12000 insanı patlama nedeniyle, 80000 insansa, sonrasında gele kıtlık nedeniyle hayatını kaybetti. İnsanlar 1816’ya “Yazsız Yıl” demeye başladı. Çünkü atmosferdeki kül miktarı çok fazlaydı ve bu sıcaklığın düşmesine neden oluyordu. ABD’nin bile bazı bölgelerinde Temmuz ve Ağustos aylarında kar yağdı.